Allereerst: Op basis van onderzoek is bekend dat inwoners/betrokkenen in een crisis altijd willen weten wat er aan de hand is, maar meteen er aan gekoppeld ook willen weten wat ze moeten doen (handelingsperspectief). Dus zich afvragen wat kan ik met die informatie? Klinkt wellicht als een open deur maar vooral dat laatste wordt vaak vergeten in de journalistieke berichtgeving.
Als publieke omroep is het gebruikelijk om in een crisis alle energie in te zetten op de hoofdtaken: nieuws, informatievoorziening en serviceberichtgeving en zo mogelijk ook andere publieke taken als verbinding creëren tussen inwoners van jouw gebied.
Bekend is ook dat in dit soort situaties er een zeer grote behoefte is aan informatie. Dat blijkt ook uit hogere kijkcijfers, luistercijfers en bereikcijfers. En er is met name grote behoefte aan kwaliteitsjournalistiek van een betrouwbaar publiek mediabedrijf. Zelfs jongeren weten in dit soort tijden de “oude media” goed te vinden.
Het concentreren op de hoofdtaken betekent dat andere taken worden gestopt. Bijvoorbeeld: geen cultuurprogramma/content meer omdat de theaters enzovoort toch gesloten zijn nu. Geen echte amusementsprogramma’s/content.
Op die wijze kun je ook meer mensen vrij vrijmaken voor deze hoofdtaken. Die zijn vaak uitgebreider en lopen ook meer dan ooit ook door in weekenden en in avonden. Omdat deze situatie zeer waarschijnlijk wel een aantal weken/maanden gaat duren, is het van groot belang je rooster zo in te richten dat je werknemers/vrijwilligers ook af en toe een dag of twee dagen vrij hebben om op krachten te kunnen komen. Hulpverleners zijn ook op deze wijze georganiseerd. De verleiding is vooral in de journalistiek groot om maar door te blijven gaan, maar dan is de ervaring dat medewerkers echt sneller omvallen/oververmoeid zijn, en dan zit je op een gegeven moment met te weinig medewerkers. Het vraagt van leidinggevenden echt dat ze hier in directieve keuzes maken.
Als publieke omroep is het gebruikelijk om in een crisis alle energie in te zetten op de hoofdtaken: nieuws, informatievoorziening en serviceberichtgeving en zo mogelijk ook andere publieke taken als verbinding creëren tussen inwoners van jouw gebied.
Bekend is ook dat in dit soort situaties er een zeer grote behoefte is aan informatie. Dat blijkt ook uit hogere kijkcijfers, luistercijfers en bereikcijfers. En er is met name grote behoefte aan kwaliteitsjournalistiek van een betrouwbaar publiek mediabedrijf. Zelfs jongeren weten in dit soort tijden de “oude media” goed te vinden.
Het concentreren op de hoofdtaken betekent dat andere taken worden gestopt. Bijvoorbeeld: geen cultuurprogramma/content meer omdat de theaters enzovoort toch gesloten zijn nu. Geen echte amusementsprogramma’s/content.
Op die wijze kun je ook meer mensen vrij vrijmaken voor deze hoofdtaken. Die zijn vaak uitgebreider en lopen ook meer dan ooit ook door in weekenden en in avonden. Omdat deze situatie zeer waarschijnlijk wel een aantal weken/maanden gaat duren, is het van groot belang je rooster zo in te richten dat je werknemers/vrijwilligers ook af en toe een dag of twee dagen vrij hebben om op krachten te kunnen komen. Hulpverleners zijn ook op deze wijze georganiseerd. De verleiding is vooral in de journalistiek groot om maar door te blijven gaan, maar dan is de ervaring dat medewerkers echt sneller omvallen/oververmoeid zijn, en dan zit je op een gegeven moment met te weinig medewerkers. Het vraagt van leidinggevenden echt dat ze hier in directieve keuzes maken.
- Doe in eerste instantie verslaggeving van nieuwsgebeurtenissen over het coronavirus in het gebied van de omroep en zo mogelijk enkele andere zeer belangrijke nieuwsgebeurtenissen. Leg voor die andere gebeurtenissen de lat gedurende deze crisis veel hoger. Je bent dus selectiever met ander nieuws.
- Hanteer hierbij vanzelfsprekend de normale journalistieke principes als hoor en wederhoor. Juist nu is betrouwbare informatie die gecheckt is van zeer groot belang.
- Houd je als presentator en (live-)verslaggever echt bij de feiten! Ga nooit over tot speculeren en interpreteren. Dat kan leiden tot verwarrende informatie. Dus zeg als live-verslaggever niet:“ik zie dit en dit, en dat zal wel dat en dat betekenen”. Beschrijf wat je ziet , houd je bij de feiten, en geef geen oordeel . Laat het interpreteren en oordelen aan echte deskundigen over. Bevraag luisteraars, kijkers, volgers en lezers die wel interpreteren, gedegen en kritisch. Neem hun info niet klakkeloos over op social media.
1. Ken de basisfeiten over het virus (wij voegen er als NLPO aan toe: maak een factsheet voor je verslaggevers/redacteuren voor jouw gebied. Je kunt hiervoor Q&A`s van de GGD, Veiligheidsregio en/of RIVM gebruiken).
2. Wees voorzichtig met uitspraken over de herkomst ervan.
3. Verifieer foto’s en video’s.
4. Dubbelcheck cijfers over slachtoffers, doden etc.
5. Wees op je hoede voor pogingen om het gevaar van het virus te verzwakken of versterken.
6. Deel geen preventiemethodes zonder contact met officiële bronnen.
7. Zoek uit wat we nog niet weten.
Naast de reguliere journalistieke nieuwsverslaggeving die in de nieuwsbehoefte van je volgers, lezers, kijkers en luisteraars voorziet, is er veel behoefte aan andere informatie: achtergronden en service-informatie. Wat achtergronden betreft kun je denken aan langere gesprekken met artsen, deskundigen over bepaalde onderwerpen als de werkwijze van de een ziekenhuis of de GGD nu, hygiëne, kinderen vermaken, enzovoort. Maar ook zogeheten uitlegvideo`s (deelbaar op social media en uit te zenden op tv) zijn hiervoor geschikt. Daarmee vergroot je bij je publiek de kennis van zaken die spelen rondom de gevolgen van dit virus, maar het kan ook gaan om een dagelijks gesprek met de burgemeester (of loco-burgemeester) of de coördinerend burgemeester van de Veiligheidsregio die de situatie voor jullie inwoners duidt. Wat betreft serviceberichtgeving kun je denken aan:
Vaak werken lokale publieke omroepen samen met een groot aantal publieke partners in de gemeente of streek. Je kunt vragen of zij ook weer naar de site, uitzendingen en publicaties van de omroep verwijzen. Op jullie beurt kun je hun social mediaposts delen vanuit jullie accounts. Je kunt ook met hun directie afspreken dat als zij bepaalde (publicatie-) wensen hebben, dat ze dan even contact zoeken met jullie directie/hoofdredactie.
- Praktische tips en informatie waar je wat aan hebt: over hoe medici te bereiken, hoe om te gaan met het downloaden van boeken van de bibliotheek.
- Phone ins met deskundigen op de radio, deskundigen die vragen beantwoorden.
- Facebook-live publicaties met een deskundige waarbij live vragen kunnen worden beantwoord. Die kun je ook een dag bijvoorbeeld na de live-sessie online laten staan zodat info kan worden teruggekeken op het moment dat schikt. (Denk voor bovenstaande punten aan gasten als artsen, verpleegkundigen van de GGD, medewerkers van de thuiszorg, ouderenbonden, studentenorganisaties, kinderopvang, arbo-organisaties, scholen).
- Je kunt ook een overzicht met belangrijke vragen en antwoorden rondom corona in jouw gemeente/streek van maken. Zorg bij medische info en instructies altijd dat je een officiële betrouwbare bron citeert.
- Allerlei links naar sites naar updates van de officiële instanties in jouw gebied over corona (Gemeenten, GGD, Veiligheidsregio, ziekenhuizen, thuiszorg, ouderenorganisaties, scholen, enovoort).
Vaak werken lokale publieke omroepen samen met een groot aantal publieke partners in de gemeente of streek. Je kunt vragen of zij ook weer naar de site, uitzendingen en publicaties van de omroep verwijzen. Op jullie beurt kun je hun social mediaposts delen vanuit jullie accounts. Je kunt ook met hun directie afspreken dat als zij bepaalde (publicatie-) wensen hebben, dat ze dan even contact zoeken met jullie directie/hoofdredactie.
Een publieke taak van de lokale publieke omroep kan ook zijn mensen bij elkaar te brengen en verbinding te creëren. Dat kan zijn: het doen van oproepen voor ouderen die zelf geen boodschappen kunnen doen, oppas regelen voor kinderen, samenwerken met kerken en gebedshuizen om eventueel bijeenkomsten te streamen, een liftservice voor ouderen voor noodgevallen opzetten in een programma (zij moeten het openbaar vervoer mijden), lokale verenigingen helpen met communicatie via de kanalen van de omroep, i.s.m. de thuiszorg de inzet van mantelzorg van zieken en ouderen uitbreiden nu hun inzet door ziekte mogelijk minder wordt, etc.
Je kunt zelfs uitleg geven en/of uitlegvideo`s maken hoe ouderen of anderen kunnen Facetimen of Skypen of op een andere manier kunnen videobellen. Bepaalde kwetsbare groepen moeten binnen blijven en zo kun je hen uit hun isolement halen. Ook dit kan in samenwerking met partners. Dit kan natuurlijk ook op radio en/of tv met oproepjes namens kwetsbare groepen, of zelfs met meer onderhoudende programma`s om de verveling te bestrijden.
Je kunt zelfs uitleg geven en/of uitlegvideo`s maken hoe ouderen of anderen kunnen Facetimen of Skypen of op een andere manier kunnen videobellen. Bepaalde kwetsbare groepen moeten binnen blijven en zo kun je hen uit hun isolement halen. Ook dit kan in samenwerking met partners. Dit kan natuurlijk ook op radio en/of tv met oproepjes namens kwetsbare groepen, of zelfs met meer onderhoudende programma`s om de verveling te bestrijden.
In landen waar een totale lock down goldt (Italië, Spanje), schakelen omroepen en mediabedrijven massaal over op mobiele journalistiek. Zij vragen hun medewerkers dus journalistieke content met hun smartphone te maken vanuit huis. Op de smartphone kun je ook op 4K of HD-kwaliteit filmen en monteren (met enkele apps). Daarvoor hebben zij al eerder of op het laatste moment eenvoudige microfoontjes en statiefjes, plus een simpele montage-app aangeschaft voor hun journalisten.
Daarnaast willen zij, omdat je niet meer naar buiten mag, aan echte crowdsourcing doen. Dus inwoners van het gebied betrekken bij het maken van journalistieke content. Omroepen maken dan een simpele instructie op video voor hun publiek hoe ze goed video`s met hun telefoon kunnen opnemen (Telefoon in je vuist en dan verticaal filmen want dan ook bruikbaar voor tv en eventueel je oordopjes als microfoon gebruiken met de vraag het per WeTransfer te versturen, met een e-mailadres erbij). De omroep kan er dan eventueel journalistieke content van maken.
Daarnaast hebben zij een mogelijkheid georganiseerd om ook live videochats met hun eigen reporters, maar ook met inwoners in de verschillende delen van de streek te kunnen opnemen. Zij kunnen dan vertellen wat ze zien vanuit hun huis in hun buurt, wijk, dorp of stad en zenden dan live uit op Facebook of Youtube. Daarvoor gebruiken zij een programma als Switcher Studio of Zoom. Die zorgen er beiden voor dat er geen vertraging is. Zij hebben een zogeheten Real Time Messaging Protocol. Op deze wijze kun je als publiek mediabedrijf toch van grote waarde zijn, ook al is er een totale lock down en kan je niet naar buiten. Maar deze methode is natuurlijk ook in de huidige situatie al te gebruiken.
Daarnaast willen zij, omdat je niet meer naar buiten mag, aan echte crowdsourcing doen. Dus inwoners van het gebied betrekken bij het maken van journalistieke content. Omroepen maken dan een simpele instructie op video voor hun publiek hoe ze goed video`s met hun telefoon kunnen opnemen (Telefoon in je vuist en dan verticaal filmen want dan ook bruikbaar voor tv en eventueel je oordopjes als microfoon gebruiken met de vraag het per WeTransfer te versturen, met een e-mailadres erbij). De omroep kan er dan eventueel journalistieke content van maken.
Daarnaast hebben zij een mogelijkheid georganiseerd om ook live videochats met hun eigen reporters, maar ook met inwoners in de verschillende delen van de streek te kunnen opnemen. Zij kunnen dan vertellen wat ze zien vanuit hun huis in hun buurt, wijk, dorp of stad en zenden dan live uit op Facebook of Youtube. Daarvoor gebruiken zij een programma als Switcher Studio of Zoom. Die zorgen er beiden voor dat er geen vertraging is. Zij hebben een zogeheten Real Time Messaging Protocol. Op deze wijze kun je als publiek mediabedrijf toch van grote waarde zijn, ook al is er een totale lock down en kan je niet naar buiten. Maar deze methode is natuurlijk ook in de huidige situatie al te gebruiken.
Een belangrijke maatregel is dat we nu op 1,5 meter afstand van elkaar moeten blijven. Maar in normale omstandigheden komen we een stuk dichterbij de persoon die we interviewen om goed een microfoon te kunnen gebruiken. Dat is nu dus onwenselijk. Een simpele oplossing voor een radio-verslaggever, camjo of mojo is dus om te hengelen. Een microfoon op een boom. Of een simpeler manier: een microfoon met draad of een draadloze microfoon op een monopod of een selfie stick plaatsen.
Een andere oplossing is een erg goede richtmicrofoon te gebruiken als radioverslaggever, camjo of mojo.
Een andere oplossing is een erg goede richtmicrofoon te gebruiken als radioverslaggever, camjo of mojo.
In de studio kun je gebruik maken van plexiglazen schermen die je plaatst tussen microfoonplekken.
Plopkap en hygiëne
Volgens de NPO (die wij hebben gebeld) kan het corona-virus op het korrelige foam van een plopkap 48 uur blijven leven. Zij hebben een enorme vooraard plopkappen gekocht. De NPO verwisselt hun plopkappen aan het einde van de dag en leggen die minimaal 48 uur in een andere ruimte (Let op de voorgeschreven hygiënemaatregelen rondom corona daarbij!). Zij plaatsen dan voor 1 dag weer een andere plopkap op de microfoon en de volgende weer. Je hebt voor deze methode dus 3 keer het aantal plopkappen van een normale inzet per dag nodig.
Alternatief is voor tijdelijk gebruik een aantal extra naamloze plopkappen te kopen. Deze zijn niet duur en kunnen volgens de NLPO-technici aan het einde van een dag ook een sopje verdragen.
De spatschermen in de studio kunnen na gebruik door een persoon met water en zeep schoongemaakt worden. Ook hierbij de hygiëne-maatregelen in acht nemen! Het is zinvol om ook meerdere spatschermen in voorraad te hebben.
Plopkap en hygiëne
Volgens de NPO (die wij hebben gebeld) kan het corona-virus op het korrelige foam van een plopkap 48 uur blijven leven. Zij hebben een enorme vooraard plopkappen gekocht. De NPO verwisselt hun plopkappen aan het einde van de dag en leggen die minimaal 48 uur in een andere ruimte (Let op de voorgeschreven hygiënemaatregelen rondom corona daarbij!). Zij plaatsen dan voor 1 dag weer een andere plopkap op de microfoon en de volgende weer. Je hebt voor deze methode dus 3 keer het aantal plopkappen van een normale inzet per dag nodig.
Alternatief is voor tijdelijk gebruik een aantal extra naamloze plopkappen te kopen. Deze zijn niet duur en kunnen volgens de NLPO-technici aan het einde van een dag ook een sopje verdragen.
De spatschermen in de studio kunnen na gebruik door een persoon met water en zeep schoongemaakt worden. Ook hierbij de hygiëne-maatregelen in acht nemen! Het is zinvol om ook meerdere spatschermen in voorraad te hebben.
