1Twente: met meerdere gemeenten alles zo lokaal mogelijk houden

Het verzorgingsgebied van omroep 1Twente bestaat uit meerdere gemeentes. Zij hebben lokale redacties die autonoom werken, maar ook met elkaar optrekken. Op de verkiezingsavond is er een schakelprogramma tussen de diverse gemeentehuizen. Uitgangspunt bij verkiezingen: de inwoners staan centraal.

Omroep 1Twente heeft een flinke uitdaging. De streekomroep verslaat het nieuws in een gebied met zo’n 600 duizend inwoners, verdeeld over meerdere grote en kleinere gemeenten. Hoe richt je je organisatie hierop in als de capaciteit en middelen toch ook niet oneindig zijn? “Het is soms een puzzel”, zegt Flip van Willigen, directeur-bestuurder bij 1Twente. “De insteek is dat we alles zo lokaal mogelijk houden. We hebben momenteel vier separate redacties, in Hengelo, Enschede, Almelo en Noordoost-Twente. Alleen het westelijk deel van Twente moet nog ingevuld worden.”

Autonome redacties

“Elke redactie heeft eigen journalisten, stagiairs en vrijwilligers. Zij kennen de bewoners, hun gemeente met omliggende dorpen. Ze krijgen de vrijheid op hun eigen manier te werken binnen het redactionele beleid van de hoofdredactie. Eens in de maand hebben we intervisie-overleg met alle redacteuren. Daar delen we ervaringen, standpunten, ontdekkingen en interesses. Zo inspireren we elkaar, dat werkt heel goed. De lokale redacties worden door hun eigen gemeenten gefinancierd. Helaas zijn nog niet alle gemeenten ervan doordrongen, dat het opzetten van een professionele redactie en gedegen journalistiek werk meer kost dan het richtsnoerbedrag.”

Twente Kiest

Het is verkiezingstijd. “1Twente heeft een duidelijke visie”, zegt Flip. “Onze stelling luidt: De verkiezingen gaan niet over politiek, ze gaan over wat inwoners willen. Daarom zoeken we de mensen op. Samen met een wetenschappelijk bureau zijn we in september begonnen met het uitzetten van enquêtes om te ontdekken wat voor inwoners van onze streek relevant is. Wat zijn de thema’s die in de gemeente spelen? Veiligheid, wonen of afval. Zijn er gevaarlijke kruispunten, moeten er speelplekken bij en in elke wijk een Kulturhus? In een webinar van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten bevestigt het Enschedese raadslid Barry Alfrink het nut van de enquêtes: “Je ziet wat er speelt in de samenleving. Het bevestigt dat we de goede thema’s bij elkaar hebben, maar geeft toch ook aan dat je over bepaalde onderwerpen nog wat dieper moet nadenken.”

In een tweede enquête gaan we dieper op de thema’s in: Waaróm voelt u zich onveilig? Bent u bang voor een inbraak, of durft u sommige straten niet in? Mensen vertellen ons hun verhalen, waardoor we een goed beeld krijgen van wat er leeft. We krijgen duizenden reacties, ondanks de toenemende enquêtemoeheid die we ook ervaren.”

Onder de paraplunaam Twente Kiest, ook weer verdeeld naar onder andere Hengelo Kiest, Almelo Kiest, Enschede Kiest, et cetera, zet 1Twente zich in om politiek en bewoners bij

elkaar te brengen. Flip: “De resultaten van de enquête gebruiken we om de politici te bevragen op relevante thema’s. Zo gaan we met de camera op bezoek bij alle lijsttrekkers en stellen ze een aantal pittige vragen. De korte films zijn onder de naam ‘Vragenvuur’ te zien op de socials. In ‘Partijgesprekken’ gaan we meer de diepte in. Daarnaast zijn er uiteraard de debatten en de verkiezingsavond, waarop we – in coproductie met RTV Oost – een schakelprogramma langs de diverse gemeentehuizen bieden. We hebben een visueel instrument ontwikkeld om de uitslagen te vergelijken met vier jaar geleden. De dag na de verkiezingen is er dan een lunch of high tea met de politici. Eigenlijk begint de formatie hier.”

Democratie bevorderen

“Ik weet nog”, zegt Flip, “dat ik acht jaar geleden met toenmalig hoofdredacteur Henk ten Harkel door de wijk Roombeek liep. Ook toen waren gemeenteraadsverkiezingen in aantocht en het zag ernaar uit dat Enschede een opkomstpercentage van minder dan 50 procent zou behalen. Wij vroegen ons af: als zo weinig mensen willen meepraten, wat betekent dit dan voor de legitimiteit van het bestuur? En voor ons als lokale omroep, met de wettelijke taak om de democratie te bevorderen?” Barry Alfrink: “Ik zie dat 1Twente in Enschede echt in de haarvaten van de samenleving zit en grote betrokkenheid heeft. Maar ook dat men de gemeente kritisch controleert en dat is ook belangrijk. Ondanks het financiële rampjaar dat voor ons ligt, hebben we besloten niet te bezuinigen op de omroep.”

“We waren – en zijn nog steeds – van mening dat wij er niet zozeer zijn om de opkomst te bevorderen, bewoners zijn geen stemvee”, vervolgt Flip. “Maar we moeten ze laten inzien dat de politiek gaat over wat zij belangrijk vinden en dat ze zelf kunnen meepraten en invloed kunnen uitoefenen op de besluitvorming. Als we dat duidelijk kunnen maken, door hun stemmen te laten horen, is gebleken dat de opkomst “vanzelf” toeneemt. Dat gebeurde zowel acht als vier jaar geleden bij onze actie ‘Ik teken voor 80’. De grote stijging van de opkomst was voor ons niet het doel, maar het gevolg van het feit dat we mensen goed informeerden, hun meningen centraal stelden en daarmee motiveerden om mee te doen.”