Vijf handvatten voor maatschappelijke relevantie

De lokale publieke omroep heeft een belangrijke democratische en maatschappelijke functie. Maar zijn lokale omroepen ook maatschappelijk relevant? En hoe toon je dat aan? Daar liet de NLPO onafhankelijk onderzoek naar doen door adviesbureau AethiQs. Dit heeft geleid tot het rapport ‘Lokale omroepen: De stem van iedere burger’.

In het rapport staan interessante bevindingen, conclusies en aanbevelingen voor zowel de NLPO als lokale omroepen. Er zijn voor dit onderzoek 57 interviews gehouden en er zijn 20 omroepen bij betrokken.

De NLPO heeft op basis van de kennis van deze bevindingen, conclusies en aanbevelingen en de eigen kennis van de sector, zelf handvatten geformuleerd voor (hoofd)redactie, het PBO en het bestuur van een lokale omroep.

Vijf handvatten voor:

Hoofdredactie
PBO
Omroepbestuur

1. Breng een lokaal toereikend media-aanbod met diepgaand en onafhankelijk nieuws

expand_more

Een van de voornaamste taken van een lokale publieke omroep is het brengen van lokale, onafhankelijke en betrouwbare berichtgeving op alle relevante kanalen. Berichtgeving waarbij hoor en wederhoor wordt toegepast. Berichtgeving die zo veel als mogelijk controleerbaar is voor het publiek. Een venster op de gemeente. Juist lokale berichtgeving komt in onderzoeken veelal naar voren als betrouwbaar. Dat komt omdat het meestal gaat over iets wat ‘om de hoek’ plaatsvindt en dus herkenbaar is. Bovendien wordt die berichtgeving vaak gemaakt door mensen uit de omgeving, die zelf ook onderdeel uitmaken van de lokale samenleving.

Voorbeelden:
– Nieuwe invulling gezocht voor basisschoolpand
– Grenzen aan groei van toerisme op Noord-Beveland
– Delft maakt fouten bij moskee-onderzoek
– Aangepaste Traverse helpt Waalre niet meteen van sluipverkeer af
– Bewoners seniorenflat in actie met zelfgemaakt zebrapad

2. Bied content aan die mensen helpt om actief deel te nemen aan de maatschappij

expand_more

maatschappij en te kunnen participeren in de lokale democratie. Zijn er drempels voor bepaalde (groepen) mensen, laat dan zien wat die drempels zijn, wie er tegenaan lopen en waarom men er tegenaan loopt. Maar nog veel belangrijker, laat ook zien hoe de drempels kunnen worden weggenomen.

Voorbeelden:
– Inwoners kunnen meedenken over het nieuwe huis van de gemeente
– Meer invloed in je wijk door Right to Challenge
– Zo kun je als blinde inwoner toch zelf stemmen
– Hoe rolstoelvriendelijk is de gemeente
– Verder en vooruit! Een programma over taalhulp

Het kan ook voorkomen dat je in jouw gemeente veel expats en/of migranten hebt wonen. In dergelijke gevallen kan het ook nuttig zijn om daar rekening mee te houden bij bereiken van deze groepen, bijvoorbeeld met publicaties in een andere taal.

Voorbeelden:
– News in English
– Dutchbuzz
– Polska Audycja
– Corona Rules, maatregelen in meerdere talen

3. Draag bij aan de lokale identiteit en het gemeenschapsgevoel van de gemeenten binnen jouw uitzendgebied

expand_more

Het is belangrijk dat de kijker/luisteraar/lezer/volger zich kan identificeren met het aanbod van de lokale omroep. Er zijn al genoeg radiozenders die zich richten op bepaalde soorten muziek en genoeg tv-zenders die de laatste meubeltrends laten zien. Lokale identiteit gaat vaak over een (positieve benadering van) gedeelde historie, over lokale normen en waarden, lokale gebruiken, taal en cultuur, trots op het verenigingsleven etc.

Voorbeelden:
– Podcast over de streektaal in de gemeente Peel en Maas
– Online historische rubriek over het Westland
– Radio-programma over voetbal in Breda
– TV-programma over de Tilburgse herdenking van de afschaffing van de slavernij
– TV-programma over de geschiedenis van een Joodse wijk in Amsterdam

Lokale identiteit en gemeenschapsgevoel zit ‘m ook in iets als in hoe je de samenleving in beeld brengt en wie je laat horen. Denk dus ook na over diversiteit en inclusie. Samenleven doe je niet alleen met gelijkgestemden.

4. Weet en meet wie je publiek is en of je publiek je begrijpt

expand_more

Het is belangrijk om na te gaan of je publiek je begrijpt. Is de boodschap van het artikel helder overgekomen? Wat heeft men onthouden uit een radionieuwsbulletin en is de inhoud van de reportage voldoende toegankelijk voor een breed publiek? Als lokale publieke omroep heb je de taak om een breed publiek te bereiken. Daarbij is het dus belangrijk dat zoveel mogelijk mensen begrijpen wat je probeert over te brengen. Er is daarbij een aantal vragen die je jezelf kunt stellen:

Voorbeelden:
– Is het taalniveau afgestemd op een zo breed mogelijk publiek? (B1)
– Is de context van het onderwerp voldoende geschetst, is of het alleen te begrijpen als je al veel over het onderwerp afweet?
– Welk tempo hanteer je in jouw productie? Gaat het niet te snel om het goed te kunnen volgen? Of is het misschien te langzaam, waardoor mensen afhaken?

Om bovenstaande vragen te kunnen beantwoorden Sommige lokale omroepen besluiten om zelfs aparte websites op te zetten voor bijvoorbeeld kinderen of mensen met een taalachterstand, zodat ook zij weten wat er in de omgeving speelt.

Voorbeelden:
– De Orkaan Junior
– Kort Zaans

De laatste check is om te meten wie je bereikt en hoe je ze bereikt. Voor radio en televisie misschien een wat lastige klus, maar online kan dat juist vrij goed. Er zijn diverse tools voor beschikbaar. De meeste sociale mediaplatformen bieden uitgebreide statistieken aan. Worden jouw berichtjes vaak gedeeld door ‘lokale influencers’ of reageren er veel streekgenoten onder de video’s die jouw omroep post, dan doet de content die je maakt iets met het publiek. Het is een manier om relevantie aan te tonen.

5. Organiseer participatie en gesprek met je publiek.

expand_more

Geen enkel medium staat zo dichtbij de inwoners van gemeenten als de lokale omroep. Dat biedt de uitgesproken mogelijkheid om hen te laten participeren. Je kunt werken met bijvoorbeeld burger-verslaggevers, vloggers en tipgevers, die je als lokale omroep begeleidt. Dat kunnen ook groepen zijn of maatschappelijke organisaties waarmee je als lokale omroep samenwerkt. Ook kun je als lokale omroep het gesprek aan gaan door middel van speciale groepen op sociale media, door gesprekken of debatten te organiseren in bijvoorbeeld een buurthuis en/of door het al eerder genoemde panel.

Voorbeelden:
– Samenwerking met middelbare school levert ‘T-reporters’ op in Tilburg:
– Wij zijn Amsterdam, jongeren zonder journalistieke opleiding gaan aan de slag met journalistiek
– Rotterdammers vloggen over hun interesses en de stad
– Wonen in Almere – fotogroep
– Get A Grip laat jongeren radio maken

Vijf handvatten voor maatschappelijke relevantie